 |
| Juninho Perrnambucano |
Ls Hoàng Văn Thạch
Mới đây, trên địa bàn quận Long Biên đã xảy ra vụ tai nạn
đặc biệt làm chết 03 người. Cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án và tạm giam đối với
tài xế gây ra vụ tai nạn nói trên. Bước đầu cơ quan điều tra xác định tài xế có
dấu hiệu phạm vào tội “vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường
bộ” theo Điều 202 BLHS 1999. Đối với tội danh này thì gây ra cái chết của 03
người được xác định là gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, người vi phạm sẽ bị
truy tố theo Khoản 3 Điều 202 với mức hình phạt của khung này là từ 07 năm - 10 năm tù.
Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông thì
có lẻ phần lớn mọi người đều biết. Bài viết này phân tích các hành vi vi phạm
khác mà người có phương tiện giao thông, người tham gia giao thông có thể gặp
phải mà không biết rằng hành vi của mình có thể phải chịu hậu quả pháp lý không
lường.
1.
Hành vi giao xe cho người không đủ điều
kiện điều khiển phương tiện giao thông đườn bộ.
Tức là khi chúng ta biết một người
không đủ điều kiện để lái xe. Không đủ điều kiện để lái xe có thể là người đó
không có giấy phép, không có bằng lái phù hợp hoặc khi chúng ta biết người đó vừa
sử dụng ma túy xong hoặc vừa uống một lượng rượu lớn …vv.
Đây là trường hợp rất phổ biến trong
cuộc sống. Ví dụ như phụ huynh giao xe
moto có dung tích trên 50cm3 cho con đến trường khi chưa đủ 18t hoặc khi chúng
ta tổ chức uống bia rượu với bạn hữu xong lại giao xe cho chính người vừa uống
bia rượu điều khiển xe. Nếu những người này, sau khi được chúng ta giao xe họ lại
vi phạm quy định của pháp luật gây tai nạn thì chúng ta sẽ bị xử lý tương ứng với
hậu quả do hành vi tai nạn gây ra. Nếu người gây tai nạn gây ra hậu quả chỉ ở mức
xử lý hành chính thì chúng ta cũng bị xử lý hành chính. Nếu gây hậu quả ở mức đủ
để xử lý hình sự thì chúng ta cũng sẽ bị xử lý hình sự. Hẳn lúc này chúng ta sẽ
rất bất ngờ khi nhận được chát của cơ quan tố tụng.
Ví dụ: nếu họ gây tại nạn làm chết 03
người. Bản thân họ bị truy tố theo Khoản 3 Điều 202 với tội Vi phạm quy định về
điều khiển phương tiện giao thông đường bộ với mức hình phạt từ 07 – 10 năm tù
thì chúng ta cũng bị Xử lý theo Khoản 3 Điềi 205 BLHS 1999 về tội “giao cho người không đủ điều kiện điều khiển
phương tiện giao thông đường bộ” với mức hình phạt từ 05 – 12 năm. Nếu người
đó chưa gây ra hậu quả để xử lý hình sự, chỉ ở mức xử lý hành chính thì chúng
ta cũng bị xử lý hành chính về hành vi giao xe cho họ theo quy định tại Điều 1
Nghị định 107/2014/NĐ-CP với mức xử phạt từ 800.000đ – 1.000.000đ nếu là xe máy
và 2.000.000đ – 4.000.000đ nếu là xe oto.
Mặt khác, do việc giao xe là bất hợp
pháp nên giao dịch giữa hai bên không được pháp luật công nhận và khi đó theo
pháp luật dân sự chủ phương tiện còn phải trực tiếp bồi thường cho người bị hại.
Tất nhiên sau đó chủ phương tiện tiện được quyền yêu cầu người gây ra tai nạn bồi
hoàn lại.
2.
Hành vi không cứu giúp người trong trạng
thái nguy hiểm đến tính mạng.
Đây là hành vi không hành động mà người
ta hay nói rằng “tôi chả làm gì cả mà
cũng bị …”. Hành vi này thì diễn ra trong nhiều trường hợp. Tuy nhiên phổ
biến nhất là các trường hợp xảy ra khi tham gia giao thông. Đó là khi chúng ta chứng kiến một người bị tai
nạn giao thông, nguy hiểm đến tính mạng, chúng ta có điều kiện để cứu giúp
nhưng vì tâm lý e ngại nên chúng ta không có bất kỳ phản ứng gì cứu giúp họ. Điều
38 Luật giao thông đường bộ đã quy định tất cả những người có mặt tại hiện trường
phải giúp đỡ, cứu chữa kịp thời người bị tai nạn. Tuy nhiên bằng nhiều cách
chúng ta chỉ đơn giản đứng xem hoặc cứ tiếp tục công việc của mình một cách vô
cảm. Việc này là trái pháp luật và có thể bị xử phạt hành chính từ 500.000đ – 1.000.000đ
theo Điều 11 Nghị định 171/2013/NĐ-CP. Thậm chí nếu sau đó nạn nhân qua đời.
Chúng ta có thể bị xem xét xử lý hình sự về tội “không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng”
theo Điều 102 BLHS 1999 với khung hình phạt từ cảnh cáo đến 02 năm tù. Sẽ còn nặng
hơn nếu chúng ta là người đã vô ý gây ra tai nạn cho họ, khi đó khung hình phạt
sẽ là 01 - 05 năm tù.
Ví du: trong một tai nạn giao thông, nạn
nhân chưa chết. Có tài xế lái xe ngang qua chứng kiến sự việc này, thâm chí có
người vẫy xe yêu cầu đưa nạn nhân đi cấp cứu nhưng tài xế không có bất kỳ hành
vi nào cứu giúp nạn nhân, sau đó nạn nhân qua đời thì tài xế sẽ bị xử lý hình sự
về tội danh này.
Một tình huống nữa mà mọi người quan
tâm là khi tham gia giao thông chẳng may chúng ta gây ra tai nạn. Câu hỏi là chúng
ta có quyền rời bỏ hiện trường hay không?. Vấn đề này tại Điều 38 Luật giao
thông đường bộ yêu cầu người gây ra tai nạn có nghĩa vụ ở lại hiện trường cho đến
khi người của cơ quan Công an đến. Chúng ta chỉ được rời đi khi: 1/ Chúng ta cũng bị thương và cần đến cơ sở
y tế ngay, 2/ Chúng ta tham gia đưa nạn nhân đi cấp cứu, 3/ Khi chúng ta bị đe
dọa đến tính mạng. Cả 03 trường hợp này ngay sau đó chúng ta phải đến trình
diện với nhà chức trách. Va trong 03 trường hợp này trường hợp thứ 3 là trường
hợp phổ biến nhất vì thực tế đôi khi người nhà nạn nhân đến hiện trường và có
hành vi quá khích, tấn công người gây tai nạn. Nhưng cũng không ít lái xe vì
tâm lý hoảng loạn đã bỏ trốn khỏi hiện trường, bỏ mặc nạn nhân. Nếu không cẩn thận chúng ta có thể bị xử lý
hình sự về tội Không cứu giúp người trong trạng thái nguy hiểm đến tính mạng.
Xem xét “bị đe dọa đến tính mạng” phải
dựa vào các yếu tố khách quan, chứ không phải xem xét đến cảm xúc chủ quan của
chúng ta. Ví dụ khi chúng ta chẳng may gây tai nạn ở một khu vực ít dân cư
trong đêm tối. Trường hợp này chúng ta nên kiểm tra xem nạn nhân như thế nào, nếu
họ còn sống thì cần có biện pháp cứu giúp họ. Khi đó không có tác nhận nào đe dọa
đến tính mạng của chúng ta nên chúng ta không thể viện lý do “bị đe dọa đến
tính mạng” để bỏ khỏi hiện trường được. Ngược lại khi gây tai nạn ở khu đông
dân cư, nhiều người qua lại; nạn nhân đã được nhiều người khác tham gia cứu
giúp, thậm chí có cả người nhà nạn nhân ở đó và họ đang mất bình tĩnh. Khi đó
chúng ta có thể lui khỏi hiện trường đến thằng cơ quan Công an trình diện.
Trên đây chỉ là bài viết phân tích mang
tính chất chất phổ biến pháp luật theo quy định chung. Để áp dụng vào một trường
hợp cụ thể cơ quan chức năng cần có đầy đủ thông tin để phân tích đầy đủ các yếu
tố khách quan, chủ quan, chủ thể của người liên quan để xác định người đó có vi
phạm quy định của pháp luật hay không?. Ví dụ có trường hợp người bị tai nạn nếu
được chúng ta đưa đi cấp cứu, hoặc chúng ta sơ cứu kịp thời thì sẽ được cứu sống.
Nhưng cũng có trường hợp chúng ta chỉ nên chờ người của cơ quan y tế đến thì sẽ
tốt cho nạn nhân hơn. Pháp luật không phải lúc nào cũng áp dụng một cách máy
móc và công thức như toán học. Dù chúng ta là người tham gia giao thông, người
gây tai nạn, nạn nhân, người chứng kiến hay người thực thi công vụ thì nên hành
xử một cách có trách nhiệm, đừng vô cảm.
|
Đối với tội "Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển các phương tiện giao
thông đường bộ” hiện BLHS 1999 đang quy định hình phạt nặng nhất đối với
tội này lên đến 12 năm tù. Tuy nhiên BLHS 2015 có hiệu lực từ ngày 01/07/2016
tới đây mức hình phạt cao nhất là 07 năm tù nhưng có thể kèm theo mức phạt tiền
từ 07 – 10 triệu đồng.
Còn đối với tội “Không cứu giúp người đang trong trạng thái nguy hiểm đến tính mạng”
hiện BLHS 1999 đang quy định mức hình phạt nặng nhất đối với tội này là 05
năm tù. BLHS 2015 nâng mức hình phạt cao nhất lên đến 07 năm tù.
|
(Bài
cũng được đăng tại: http://vntinnhanh.vn/tin-24h/nguoi-giao-xe-cho-tai-xe-camry-dien-co-the-bi-xu-ly-hinh-su-90218
)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét