Bị Cáo Vô Tội!

Roberto Bagio in USA 1994

Luật sư Hoàng Văn Thạch

Hôm qua tôi đọc một bài báo của Luật sư kỳ cựu tên Ng đăng trên báo điện tử Pháp luật Tp HCM số ra 12.02.2014. Nội dung bài báo khá lạ vì nó nói về sự thân thiện giữa Luật sư Ng với Viện kiểm sát và Tòa án – một điều hiếm thấ trong các vụ án hình sự mà Luật sư đóng vai người bào chữa cho bị cáo. Nội dung bài báo sẽ là rất hay nếu chúng ta bỏ qua yếu tố chuyên môn. Khi tôi đọc đến phần gần kết thì giật mình vì hình như CÓ ĐIỀU GÌ ĐÓ KHÔNG ỔN – tôi đã phải đọc đi đọc lại một quy định nhiều lần để chức điều mình sắp nói ra là đúng. Tôi search tên Luật sư Ng trên Facebook và thấy Luật sư Ng đang khá vui vẻ vì kết quả vụ án.

Tôi không có ý khoe mẻ kiến thức hay “múa rìu qua mắt thợ” và nếu ở vị trí của Ls Ng tôi chưa chắc đã thành công như Luật sư Ng. Nhưng vì đây là một tình huống khá đặc biệt - ảnh hưởng đến tình trạng pháp lý của một con người – cũng là dịp để nghiên cứu pháp lý nên tôi sẽ nói quan điểm của mình về điều không ổn ở đây là gì?

Nội dung vụ án kể về việc anh tài xế Dương Thanh Long là lái xe khách chạy đường dài cho một doanh nghiệp vận tải. Trong một lần do mệt nên Long đã giao xe cho phụ xe là Nguyễn Thành Lợi điều khiển. Lợi sau đó gây tai nạn và bị xử lý về Lợi bị truy tố tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ (Điều 202 BLHS). Còn Long do giao xe cho Lợi khi mà Lợi chưa có giấy phép lái xe nên  bị truy tố tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển các phương tiện giao thông đường bộ (Điều 205 BLHS).

Vị luật sư khi thuật lại câu chuyện trên báo đã viết:

“Phần tranh luận, tôi đưa ra bốn tình tiết giảm nhẹ cho Long (tương ứng với điểm b, h, p và e khoản 1 Điều 46 BLHS), trong đó có tình tiết phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do tự mình gây ra (điểm e khoản 1 Điều 46 BLHS), tức phạm tội do lỗi vô ý. Tòa để cho luật sư và KSV tranh luận thoải mái, không giới hạn thời gian. (Không khí tranh luận sôi nổi đến mức tôi đã… rời khỏi bàn, đứng trước HĐXX, gần bàn KSV để tranh luận lúc nào không hay!)

KSV đã bác bỏ điểm e khoản 1 Điều 46 vì cho rằng bị cáo phạm tội với lỗi cố ý. Tôi bảo lưu quan điểm và lưu ý HĐXX xem xét áp dụng quy định tại khoản 7 Điều 1 Thông tư liên tịch số 09/2013 và Nghị quyết 01/2013 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao. Theo đó, giao xe cho người không có giấy phép hoặc bằng lái điều khiển phương tiện giao thông là việc người có quyền quản lý phương tiện giao thông biết một người không có giấy phép hoặc bằng lái nhưng vẫn giao cho người đó điều khiển. Rõ ràng theo hồ sơ vụ án và kết quả xét hỏi thì LONG HOÀN TOÀN KHÔNG BIẾT Lợi không có bằng lái ô tô và Lợi cũng nhận thức rằng Long không biết mình không có bằng lá…..

Do Long đã bị tạm giam hơn ba tháng nên tôi đề nghị HĐXX xem xét giảm nhẹ và trả tự do cho Long tại tòa…..

Sau khi cân nhắc, xem xét tình lý, HĐXX đã tuyên phạt Lợi sáu tháng tù giam, Long ba tháng 16 ngày tù. Do thời hạn tù bằng đúng thời hạn tạm giam nên Long được trả tự do ngay tại phiên tòa….

Vậy là một mùa đông dài đã qua với thân chủ tôi - bị cáo Nguyễn Thanh Long. Hiện Long đang cùng gia đình chuẩn bị đón một cái tết sum vầy.”

Như vậy có thể thấy định hướng bào chữa của Luật sư Ng trong vụ án này cho bị cáo Long là xin giảm nhẹ, đồng nghĩa với việc anh ta có tội. Đặc biệt trong đó Ls tập trung chứng minh Long không biết Lợi không có giấy phép lái xe để chứng minh Long được hưởng tình tiết giảm nhẹ theo Điểm e Khoản 1 Điều 46 BLHS. Và có vẻ như quan điểm đó đã thuyết phục được HĐXX và VKS.

Tuy nhiên chúng ta hãy xem Điều 205 BLHS quy định như thế nào:

“Người nào điều động hoặc giao cho người không có giấy phép hoặc bằng lái xe hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật điều khiển các phương tiện giao thông đường bộ gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe, tài sản của người khác, thì bị phạt tiền từ ba triệu đồng đến ba mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ một năm đến ba năm.”

Trong đó “điều động” là áp dụng cho người có chức vụ, quyền hạn nên không thuộc trường hợp của Long.

Trường hợp này Long bị truy tố về Điều 205 BLHS vì “giao cho người không có giấy phép hoặc bằng lái xe hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật điều khiển các phương tiện giao thông…”.

Hướng dẫn về khái niệm này Khoản 7 Điều 1 Thông tư 09/2013/TTLT-BCA-BQP-BTP-VKSNDTC-TANDTC quy định như sau “Giao cho người không có giấy phép hoặc bằng lái hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật chỉ huy hoặc điều khiển các phương tiện giao thông là việc người có quyền quản lý phương tiện giao thông BIẾT một người không có giấy phép hoặc bằng lái hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật nhưng vẫn giao cho người đó chỉ huy hoặc điều khiển phương tiện giao thông.” – Như vậy tội danh này là lỗi cố ý, nếu Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát không chứng minh được Long biết Lợi không có giấy phép lái xe mà vẫn giao xe thì đương nhiên Long vô tội. 

Nhưng thật đáng tiếc Luật sư Ng có lẽ do sơ xuất lại xử lý tình huống chưa thực sự tốt cho thân chủ. Thay vì chứng minh anh ta vô tội Luật sư Ng đã sử dụng tình tiết này làm yếu tố chứng minh một tình tiết giảm nhẹ - cũng có nghĩa là đồng tình với Viện kiểm sát về việc truy tố anh Long là đúng.

Anh Long cũng đã không phải ở tù – có lẽ đó là điều anh ta mong muốn. Nhưng công lý vẫn là công lý. Thực sự anh ta vô tội.

Vụ án này cả Bị Cáo - Luật sư – Tòa án – Viện kiểm sát đều rất vui vẻ với nhau. Tòa án thì nhẹ đầu, Luật sư thì được việc, Viện kiểm sát thì mừng thầm, Bị cáo thì vỡ òa hạnh phúc vì không ở tù là may rồi

(Nguồn bài báo của Luật sư Ng:

http://netluat.phapluattp.vn/luat-net/phap-luat/am-tinh-phien-xu-cuoi-nam-531157.html)